Het tempo waarin Almere woningen bouwt, mag wel een stukje sneller, vindt VVD-raadslid Jurgen Morgenstond. Donderdag agendeert hij in de gemeenteraad dat regeldruk en onredelijke wensen vanuit de gemeente projectontwikkelaars hinderen in Almere. Daarbij zou de gemeenteraad ook naar zichzelf moeten kijken, want de raad schiet soms wel erg door met onuitvoerbare wensenlijstjes voor projectontwikkelaars, zegt het raadslid. “Ik vind dat we als raad te veel willen.”
Verschillende nieuwbouwprojecten liggen stil in Almere, veelal door onenigheid tussen projectontwikkelaars en de gemeente. De bouw van 850 woningen op een braakliggend terrein bij de Wisselweg, al zes jaar in eigendom van Van der Valk Investments, moet nog beginnen, een beoogde woontoren aan de Randstad 20 in Almere Stad laat op zich wachten vanwege het uitblijven van een omgevingsvergunning en het voormalige Floriadeterrein, waar de wijk Hortus moet komen, is inmiddels teruggekocht door de gemeente voor 51 miljoen euro van ontwikkelcombinatie Weerwater CV. “De stad merkt uiteindelijk dat de beloofde woningen er niet komen, dat een terrein al heel lang leeg staat. We hebben een mooie stad die nog heel veel kan groeien, dat is ook altijd de belofte, maar wanneer gebeurt er nou wat?”
Morgenstond ziet daarin ook een verantwoordelijkheid voor de gemeenteraad. De VVD’er stelt dat de eisen voor de wijk Hortus, die aan de projectontwikkelaar werden gesteld, niet realistisch bleken te zijn. De ontwikkeling van de wijk klapte uiteindelijk door onenigheid tussen de gemeente en ontwikkelcombinatie Weerwater CV over het aantal te bouwen woningen en de inrichting van het gebied. Dat kwam mede doordat de raad doorsloeg met de hoeveelheid eisen en wensen voor de inrichting van de wijk, vindt Morgenstond. “Je stelt als raad de kaders voor een gebied. Alle partijen gooien ingrediënten in het gerecht en uiteindelijk blijkt het niet te eten. Dat is wat je krijgt met al die plannen en wensen vanuit zestien fracties in de raad.”
VVD-wethouder
Te hoge eisen – de gemeente Almere vraagt meer van projectontwikkelaars dan wettelijk nodig – zorgen ervoor dat partijen soms afhaken, zegt het raadslid. Zo sprak de huidige coalitie in Almere af dat nieuwbouwprojecten ten minste uit 40 procent sociale huurwoningen moeten bestaan, waar de wettelijke grens op 30 procent ligt. “Ik vraag reflectie van de raad. Al die vragen die we stellen, al die extra eisen, dat zijn allemaal dingen die de raad wil, nog scherper opgesteld dan nodig. Het duurt zo langer voor een ontwikkelaar meer rendement maakt.”
“Als er nog een VVD-wethouder had gezeten, dan had ik dit agendavoorstel naar alle waarschijnlijkheid ook ingediend”
Het VVD-raadslid vraagt zijn collega’s in de raad expliciet om reflectie op het aantal eisen dat de raad soms stelt. Gevraagd naar de reflectie op zijn eigen rol, zegt Morgenstond dat hij zelf niet veel anders had gedaan in de ruim twee jaar dat hij nu in de raad zit. Zijn eigen VVD was bovendien verantwoordelijk voor woningbouw, totdat de VVD dit voorjaar uit de coalitie stapte.
De vijf jaar dat de VVD-wethouder Julius Lindenbergh de leiding had in het Almeerse woondossier, was onvoldoende om serieuze stappen te zetten, vindt het VVD-raadslid. “Een woningbouwproject kost van planning tot realisering ongeveer tien jaar. Als VVD hebben we vijf jaar de portefeuille wonen gehad. Dat is genoeg om verschil te kunnen maken, maar niet om op elk gebied een diepe verandering te kunnen verankeren”, zegt Morgenstond. “Als Julius Lindenbergh er nog had gezeten, dan had ik dit agendavoorstel naar alle waarschijnlijkheid ook ingediend, vooral om het gesprek te faciliteren.”
Vergunning
Morgenstond beweert dat drie projectontwikkelaars die actief zijn in Almere bij hem aangeven dat het vaak onduidelijkheid is wat zij moeten doen om een bouwinitiatief aan te laten sluiten op de wensen en eisen van de gemeente. Eén projectontwikkelaar bevestigt aan 1Almere met Morgenstond gesproken te hebben. Nieuw zijn die geluiden niet: al in 2022 concludeerde adviesbureau Akro Consultant in opdracht van de raad dat projectontwikkelaars soms moeilijk toegang krijgen tot de markt in Almere.
Volgens Morgenstond helpt het ook niet dat projectontwikkelaars soms lang op een vergunning moeten wachten. “Met een lange reactietermijn, lang wachten op vergunningen en tegelijkertijd stijgende bouw- en rentekosten, komen de beloofde woningen niet van de grond. Soms moet je dan ook concluderen dat het niet meer lukt.”
Nieuw gerecht
De bouw van een nieuwe woonwijk op het Floriadeterrein lijkt voorlopig niet te starten. De gemeente moet terug naar de tekentafel en op zoek naar een nieuwe projectontwikkelaar. De gemeente wil meer woningen dan de lang beoogde 660, zoals ook in het bestemmingsplan staat. “Het college houdt het oude plan als uitgangspunt. Daarvan hebben wij gezegd: als het oude plan niet heeft gewerkt, dan moet je met wat beters komen.”
Morgenstond ziet de wijk liever vandaag dan morgen, maar dat betekent niet dat de gemeente nu overhaast moet starten met de bouw, benadrukt hij. Voor de inrichting van de wijk ziet hij liever niet weer een gerecht met zestien smaken door elkaar, tegelijkertijd vindt hij wel dat alle fracties in het gebied worden meegenomen. Het zou helpen als die gedeelde visie op de wijk vooraf getoetst wordt op de mogelijkheden van een beoogd projectontwikkelaar. “Doe eens een voortoets op haalbaarheid en realisme. Toets dat in de markt bijvoorbeeld.”
