Er wordt al vele jaren gespeculeerd over de toekomst van De Voetnoot in Almere Stad. Een markant gebouw aan het Stadhuisplein van gemeente-architect Tjitte Tigchelaar. De culturele broedplaats biedt nu plaats aan meer dan 30 verschillende culturele ondernemingen en zzp’ers. Voor het zomerreces zal het college drie scenario’s voorleggen aan de raad. Na jaren van onenigheid zal blijken of De Voetnoot een voetnoot wordt in de Almeerse geschiedenis.
Architectuurhistoricus Ans van Berkum noemt het gebouw een zeldzaam architectonisch object. “In de jaren zeventig zag men de tijdelijkheid in van veel bouwwerken. Dat was niet de visie van Almere. De Voetnoot werd ontworpen vanuit het oogpunt van duurzaamheid. Niet alleen de materialen – beton en metaal- werden daarop uitgekozen, maar vooral ook het ontwerp moest flexibel genoeg zijn om de tand des tijds te doorstaan.”
Architect Tigchelaar wilde dat de mensen die er zouden komen te wonen en werken, zelf invulling konden geven aan het pand. Zo staat de betonnen gevel los van het gebouw en is het te vervangen. “De Voetnoot is nu nog maar de helft van de grootte die het had kunnen hebben. Oorspronkelijk was het idee dat dit gebouw nog eens gespiegeld gebouwd kon worden. Je kunt het niet alleen uitbouwen in de breedte, maar er is in het ontwerp ook rekening gehouden met de mogelijkheid tot optoppen, waardoor er meer ruimte ontstaat voor woningen”, zegt Van Berkum.
Monumentenstatus
In 2020 werd er in opdracht van de gemeente Almere een zogeheten waardestellend cultuurhistorisch onderzoek verricht door Victorien Koningsberger. Van Berkum: “Er is landelijk beleid dat de bouw van ná 1965 in aanmerking kan komen voor de monumentenstatus als het aan vier criteria voldoet. Uit de waardebepaling die destijds door Victorien Koningsberger is verricht, blijkt dat De Voetnoot aan alle criteria voldoet om op termijn de monumentenstatus te verkrijgen.”
Daarnaast is er volgens Van Berkum veel geld gestoken in de renovatie die enkele jaren geleden is afgerond. Zo zijn er zonnepanelen en nieuwe daklichten geplaatst, maar is er ook geïnvesteerd in led-verlichting, waardoor het gebouw nog toekomst bestendiger is gemaakt.’
Het markante gebouw heeft lang dienstgedaan als bibliotheek en muziekschool. Sinds 2007 is het een culturele broedplaats, waarbij de 9.000 vierkante meter van het pand door creatieve ondernemers gehuurd wordt.
Zo zijn er verschillende theatergroepen, een muziekschool, een bureau voor artiesten management, een café en een stichting voor talentontwikkeling en culturele participatie van diverse doelgroepen te vinden, maar werken er ook beeldhouwers, grafisch vormgevers, fotografen en webdesigners.
“Ik huur deze studio pas een jaar en ben er nu al aan gehecht. Het gebouw heeft een hele fijne vibe, waarbij vernieuwing voorop staat. Iets wat echt bij Almere hoort. Toen ik hoorde dat de vereniging van De Voetnoot bestuursleden zocht, heb ik daar direct op gereageerd en geprobeerd zoveel mogelijk huurders te vinden voor de studio’s die toen nog leeg stonden”, zegt zanger Ruben Anthony.
“Inmiddels zijn alle ruimten gevuld. Voor mensen uit de creatieve sector is dit een belangrijke plek waar men elkaar kan ontmoeten en samen nieuwe dingen kan creëren”, zegt de zanger, die ook in het bestuur zit van De Voetnoot. Hij vindt dat hij in de bres moet springen voor alle huurders. “Sommige mensen werken hier al zeventien jaar en hebben hier hun hele carrière opgebouwd. Zij kunnen niet zomaar hun spullen oppakken en ergens anders hun werk gaan doen.”
Duurzaam beleid
Volgens Van Berkum heeft Almere gebouwen nodig die de geschiedenis van de stad vormgeven. “En mensen vinden altijd achteraf pas dingen mooi. De Voetnoot is een goede gelegenheid om onze eigen geschiedenis in duurzaam beleid te verankeren.”
Voor het zomerreces wordt er nog geen beslissing genomen over de toekomst van het gebouw. Wanneer die beslissing wel valt is nog onbekend, aldus de gemeente Almere.