Monique Smits uit Almere schreef boek over haar leven als vrachtwagenchauffeur: ‘Het is een mannenwereld’

Na dertig jaar kantoorwerk koos Monique Smits uit Almere op haar 52ste voor een onverwachte carrièreswitch: ze werd een van de weinige vrouwelijke vrachtwagenchauffeurs in Nederland. Over haar ervaringen, en die van andere vrouwen, in wat zij beschrijft als een “mannenwereld,” schreef ze een boek.

Haar boek Hakken op de Pedalen schreef ze om haar kinderen te vertellen over haar leven. “Laatst vertelde ik iets over vroeger, en dat wisten ze niet. Er komt een dag dat ik er niet meer ben, en dan wil ik dat ze weten wie ik was.” Ook wil ze vrouwen inspireren. “Het kan wel,” zegt ze. “Die vrijheid vinden in een mannenwereld.”

‘Klaar met vrouwen’

Op een avond in 2021 kwam ze thuis van haar kantoorbaan. Ze was niet uitgenodigd voor een groepsactiviteit op werk en voelde zich daar niet op haar plek. “Ik was klaar met de vrouwen op kantoor,” zegt ze. “Ik werk liever met mannen. Onder vrouwen speelt jaloezie en ze praten achter je rug om.”

Diezelfde avond zag ze op televisie Meiden die Rijden, een programma over vrouwelijke vrachtwagenchauffeurs. “Ik wist het toen,” vertelde ze. “Dat ik daar mijn vrijheid zou kunnen vinden.”

Datzelfde jaar begon ze met het volgen van lessen en in 2022 haalde Smits haar vrachtwagenrijbewijs. Ze koos ervoor om alles op eigen kosten te doen zodat ze niet vast zou zitten aan een contract bij een uitzendbureau, vertelt ze.

Haar keuze kwam niet helemaal uit het niets. Haar vader was ook vrachtwagenchauffeur, en “bijna alle vrouwelijke chauffeurs hebben een rolmodel gehad,” zegt ze. Haar hele leven voelde ze zich al aangetrokken tot “stoer” werk. “Het transporteren van bevroren zwaardvis: ik heb nooit een typische vrouwenbaan gehad,” zegt ze. In haar vrije tijd leerde ze lassen.

Niet altijd veilig

Zo belandde Monique in een “mannenwereld.” Nederland telt ongeveer 91.000 vrachtwagenchauffeurs. Van deze groep is slechts een klein percentage vrouw. Volgens recente cijfers vormen vrouwen ongeveer 4% van de beroepsgroep, wat neerkomt op iets meer dan 3.600 vrouwelijke vrachtwagenchauffeurs. “Het is zwaar werk,” verklaart ze. “Je bestuurt een wagen van meer dan zeventien meter lang en moet zware dingen tillen. Het is lichamelijk best zwaar werk. Mannen zijn van nature sterker.”

Ook is het niet altijd veilig voor vrouwen, vertelt ze. “Veel vrouwen nemen veiligheidsmaatregelen, zoals spanbanden tussen de linker- en rechterdeur. Dat zijn metalen klemmen om iets vast te zetten, zodat niemand de deur kan openen.” Verder houden vrouwen vaak de gordijnen dicht en laten ze een lampje aan. “Zo lijkt het alsof de vrouw niet alleen is.”

Geweldsdelicten

Monique is bekend met geweldsdelicten tegen vrouwelijke chauffeurs, maar wil deze niet beschrijven in detail. “Vrouwen hebben vaak last van mannelijke chauffeurs, vaak uit het buitenland, die weken hun vrouw niet zien.” Daarnaast worden vrouwen volgens Monique niet altijd gelijk behandeld. “Sommige vrouwen worden niet eens aangesproken door klanten. ‘Ga je vader maar halen,’ zeggen ze dan.”

Tegelijkertijd ziet ze ook positieve kanten. “Vrouwen krijgen vaker hulp bij het uitladen van de vrachtwagen. Dat vond ik wel leuk, ook al is het seksistisch. Maar ik help mannen ook met het uitladen van hun truck. Dat doen anderen niet. Je moet je als vrouw niet opstellen van: ik ben een vrouw, dus ik moet geholpen worden. Je hebt zelf gekozen voor dit beroep.”

Lange dagen

In haar boek spreekt ze ook over het enorme tekort aan chauffeurs. “Ze hebben overal mensen nodig,” zegt ze. “Maar niet veel mensen willen het doen.” Volgens Monique heeft dat vooral te maken met de lange dagen. “Meestal plannen ze je wel veertien uur in,” vertelt ze. “Als je een kind hebt of andere familieverplichtingen, kan dat heel lastig zijn.”

Ze hoopt dat de industrie meegaat met de nieuwe generaties. “Vroeger was het heel normaal om lange dagen te maken. Nu is dat anders. Mannen willen korter werken, omdat hun vrouw ook werkt.” Ze pleit daarom voor betere werktijden. “Er zijn meer gangbare werktijden nodig, zodat iedereen dit kan blijven doen zonder overspannen te raken.”

Ze noemt het een “ondergewaardeerd beroep.” “Mensen vergeten dat er zonder vrachtwagenchauffeurs geen eten in de winkels ligt.” Voor nu is ze weer even op kantoor, met name door de lange werktijden. Binnenkort wil ze weer de weg op: misschien part-time.