De herformatie van de coalitie in de gemeenteraad na het vertrek van de ChristenUnie, is nu enkele weken onderweg. Naast de mogelijkheid voor een minderheidscoalitie voor de resterende twee jaar tot aan de volgende verkiezingen, zijn voor een nieuwe meerderheid veel ogen op de PvdA gericht. De partij die tot 2020 altijd in het stadsbestuur heeft gezeten en in 2022 bij de raadsverkiezing drie van haar zeven zetels verloor. Tjeerd Herrema analyseert de huidige stand van zaken.
PvdA-fractievoorzitter Ruud de Jonge wil in dit stadium bevestigen noch ontkennen of er gesprekken over bestuursdeelname plaatsvinden en zegt de ontwikkelingen af te wachten. Eerder sloot PvdA-afdelingsvoorzitter Monique Bekkenutte in de media samenwerking met de VVD nadrukkelijk uit.
Dat het kraakt in de huidige coalitie is geen geheim. Met komende bezuinigingen loopt de spanning verder op. Die spanning in de coalitie was eerder al zichtbaar tijdens het debat over het vertrek van de CU in het stadsbestuur. Zo wees de nieuwe, al derde, nog onervaren VVD-fractievoorzitter Lesley van Hilten een informateur van de hand terwijl andere coalitiepartijen daar wel mogelijkheden voor zagen.
Lesley van Hilten, VVD
De rechtse soms arrogant dominante rol van de VVD wordt minder binnen de coalitie geslikt, zo valt op het stadhuis te horen. Uiteindelijk werd prominent PvdA-lid en oud burgemeester van Dalfsen Han Noten als procesbegeleider gevraagd.
VVD inwisselbaar
In deze opvallende keuze kan een wens naar verbreding ter linker zijde gelezen worden. Wil er weer sprake zijn van een meerderheidscoalitie, is naast 50Plus de PvdA een haast onontkoombare keuze. Maar deze trekt samen op met GroenLinks wat deze combi met zeven zetels direct groter maakt dan de VVD met zes zetels. Daarmee is de VVD inwisselbaar door de nieuwe combinatie PvdA/GL Bovendien zou daarmee tegelijkertijd de coalitie weer een kleine meerderheid in de raad hebben.
Met vier van de overgebleven vijf partijen die meer progressief dan conservatief te kwalificeren zijn, zou dit een versterking van de linkse vleugel betekenen en openbreken van het coalitieakkoord. Tevens betekent het dat de huidige VVD haar machtspositie verliest. Een partij die net als de PvdA tot 2020 vanaf het begin van Almere als gemeente in het stadsbestuur heeft gezeten.
Gezamenlijke wethouder?
Het vertrek van de CU zet de VVD-fractie voor het blok. De rechtervleugel binnen de VVD zit niet op de komst van de PvdA te wachten, laat staan samen met GroenLinks. Nu het rommelt binnen de VVD is een mogelijk linkse lente plotseling een reëel scenario geworden voor de nog resterende twee jaar naar de volgende raadsverkiezing in 2026.
Ruud de Jonge van de PvdA
De vraag is echter of de samenwerking tussen PvdA en GL al ver genoeg is gevorderd voor een gezamenlijke wethouder? Bovendien resteren nog maar twee jaar voor zichtbare resultaten met flinke bezuinigingen voor de boeg. Vooral bezuinigingen in het sociale domein omdat hier veel geld naar toegaat, maar dat ligt juist moeilijk bij de eigen achterban.
Vanavond vergadert de gemeenteraad over de voortgang van de formatiegesprekken en weet Almere wat voor politieke lente het zal gaan worden.