Het slavernijmonument in het Mandelapark heeft sinds vrijdagmiddag een educatieve QR-code. Deze code biedt bezoekers een audiotour over het Nederlandse slavernijverleden. Het initiatief markeert de aanloop naar de herdenking van de Nederlandse trans-Atlantische slavernij van aanstaande zondag 30 juni.
Patrick Mezas, de ontwerper van het monument, bedacht de QR-code om bezoekers een diepgaander begrip te bieden. Hij heeft maanden gewerkt aan de website waar de QR-code naartoe leidt. “Deze QR-code legt uit wat het betekent om beroofd te worden van je vrijheid voor dwangarbeid. Het belicht ook de gevolgen van het systematisch uit elkaar rukken van gezinnen, zowel voor de tot slaaf gemaakten als hun nazaten”, aldus Mezas.
Weggemoffeld
“Met deze QR-code wil ik scholen bezoeken en workshops geven. Eerst komen ze naar mijn atelier waar ik uitleg geef over hoe het beeld is ontstaan. Of we kunnen hier samen komen”, denkt hij hardop.
“Iedereen scant dan de code, ook de docenten, en dan volgt er interactie, zodat ze echt gaan nadenken. Het is belangrijk dat iedereen begrijpt waarom bewustwording van het slavernijverleden in Nederland zo cruciaal is. Vaak is dit onderwerp weggemoffeld geweest, maar dat willen we veranderen.”
Mezas hoopt dat mensen de tijd nemen om bij het monument te zitten en bijvoorbeeld een broodje te eten terwijl ze op de rand zitten. “Daar kan erover gepraat en gediscussiëerd worden.”
Blijvende schade
Voorbijgangers kunnen de code scannen met hun telefoon om te luisteren naar de audiotour. Het begint met de ontvoering van Afrikaanse mannen, vrouwen en kinderen door Europese landen, waaronder Nederland. Europese landen voerden aanvallen uit op Afrikaanse dorpen of sloten bondgenootschappen met Afrikaanse leiders, die gevangenen verkochten. De ontvoerde mensen werden vervolgens onder erbarmelijke omstandigheden naar Amerika, Suriname en het Caribisch gebied gebracht.
De audiotour legt ook de rol van de West-Indische Compagnie (WIC) uit, ook wel bekend als “slavenhalers”. Deze schepen vervoerden handelswaar naar West-Afrika en ruilden tot slaaf gemaakte Afrikanen voor goederen zoals vuurwapens, buskruit, textiel en goud. Deze mensen werden vervolgens naar plantages in de Nieuwe Wereld gebracht om onder zware omstandigheden te werken. De tour beschrijft ook de blijvende emotionele en psychische schade die deze praktijken veroorzaakten, zowel voor de slachtoffers zelf als voor hun nakomelingen.
Zwarte bladzijde
Anneke Dalger van de Stichting Comité 30 juni-1 juli Almere benadrukt: “De geschiedenis heeft echt plaatsgevonden en Nederland was daar leidend in. Laten we dat niet vergeten.”
“Als we willen uitgroeien tot een inclusieve natie, dan moeten wij ook deze zwarte bladzijde uit onze geschiedenis onder ogen zien. Alleen zo kunnen wij naar een gelijkwaardige samenleving toe waar plek is voor iedereen en ruimte om samen te helen.”