Burgemeester Hein van der Loo van Almere ontkent dat er in het geheim onderzoek is gedaan naar moskeeën en dat daarvoor infiltranten zijn gebruikt. Dat zei hij donderdagavond tijdens de raadsvergadering. Raadsleden debatteerden over het onderzoek van de Ombudsman metropool regio Amsterdam. Daarin stond dat gemeente Almere “ernstig nalatig” had gehandeld tegenover de moslimgemeenschap door de NTA onderzoek te laten uitvoeren met infiltranten.
Volgens Van der Loo werd in 2021 opdracht gegeven voor een heimelijk veldonderzoek, waarbij de betrokkenen niet van tevoren zouden worden geïnformeerd. “Echter, toen is door mijn voorganger (Franc Weerwind, red.) op een gegeven moment op de pauzeknop gedrukt. En het is er dus niet van gekomen. Dat veldonderzoek is gestopt.” Dit besluit volgde nadat NRC een artikel publiceerde over undercoveracties in moskeeën, gaf hij toe, en niet omdat de gemeente zelf doorhad dat er iets niet klopte.
Verhit debat
De PVV had een verzoek tot interpellatie ingediend naar aanleiding van het rapport van de ombudsman. De partij noemde het onderzoek “politieke show” en noemde de ombudsman een “activist”. Het was geen “rapport, maar een politiek pamflet” en als het aan de PVV ligt, heeft de “veiligheid verloren”.
De meeste andere partijen hadden wel vragen over de rol van de gemeente. Forum voor Democratie vond dat de grondrechten met voeten zijn getreden. Fractievoorzitter Brent Hadderingh: “Aan grondrechten torn je niet. De gemeente is buiten haar grenzen getreden en had deze bevoegdheden helemaal niet. Je blijft als overheid binnen de wettelijke grenzen.”
DENK-fractievoorzitter Hassan Buyatui uitte eveneens stevige kritiek: “Er is wel degelijk heimelijk informatie ingewonnen bij moskeeën. Dat deugt niet. Het is om je voor te schamen.” GroenLinks-raadslid Shadi Nikshomar voegde toe: “Ik voel heel veel woede en verdriet over de conclusies in het rapport.”
De VVD schetste echter het bredere plaatje en wees op incidenten die voorafgingen aan het onderzoek. “Wat wij wel opmerkelijk vinden, is dat de ombudsman en de moskeebesturen met geen woord reppen over de haatpredikers die in 2015 actief waren in Almere en de illegale huwelijken die later in een Almeerse moskee werden gesloten.”
Excuses en toekomstplannen
Namens de Almeerse moskeeën sprak een vertegenwoordiger in en noemde het onderzoek van de ombudsman “onafhankelijk, stevig en eerlijk”. Volgens hem heeft het vertrouwen van de moslimgemeenschap ernstige schade opgelopen. Hij riep de raad op om de conclusies van het rapport over te nemen en samen te werken aan herstel van vertrouwen en betere samenwerking in de toekomst.
Burgemeester Van der Loo benadrukte dat onderzoek naar radicalisering belangrijk blijft, maar hij distantieerde zich van de uitspraak van de PVV over “op de kniën voor de moskee”. Hij erkende de gevoelens van wantrouwen binnen de islamitische gemeenschap en bood opnieuw excuses aan voor de gang van zaken. “Wij hebben schriftelijk geuit dat er sprake was van een vertrouwensbreuk. Ik wil die excuses hier herhalen.”
Vervolg
De gemeenteraad wil in gesprek met de ombudsman over het rapport. Een groot deel van de raad is het erover eens dat de gemeente geen heimelijke undercover-onderzoeken moet uitvoeren en dat dit een taak is voor inlichtingendiensten zoals de AIVD en NCTV.
Van der Loo heeft de raadsleden toegezegd om binnen acht weken met een bestuurlijke reactie te komen. “Ik wil ambtenaren en andere betrokkenen spreken om een goed beeld te krijgen van hoe het allemaal is gegaan rondom het onderzoek naar radicalisering in de moslimgemeenschap.” De PVV wil dat het onderwerp opnieuw wordt geagendeerd zodra deze reactie er is.
Het rapport van de Ombudsman Metropool Amsterdam, getiteld ‘Op glad ijs: Mensenrechten onder druk bij veiligheidsonderzoeken’, werd afgelopen dinsdag gepresenteerd. Het geheime onderzoek werd mede gefinancierd met geld van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid.
Er speelt nog wel wat meer op dat stadhuis in mijn optiek