In Almere is ongeveer 8 procent van het aantal vrijgekomen sociale huurwoningen in 2022 toegewezen aan statushouders. Dit blijkt uit cijfers die het CBS afgelopen week publiceerde. Dit percentage komt overeen met de landelijke trend in de toewijzing van sociale huurwoningen aan statushouders. Met de nieuwe asielwetten en mogelijke wijzigingen in het voorrangsbeleid blijft het echter onzeker hoe deze verdeling zich in de toekomst zal ontwikkelen.
Van de 1.385 sociale huurwoningen die in Almere vrijkwamen, zijn er 110 toegewezen aan statushouders. Dit is de helft van het aantal toegewezen woningen aan statushouders in Flevoland, wat niet vreemd is aangezien Almere circa 51 procent van de totale bevolking van Flevoland vertegenwoordigt.
Asielzoekers worden statushouders (of vergunninghouders) op het moment dat ze een verblijfsvergunning krijgen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) koppelt deze vergunninghouders aan gemeenten, die vervolgens moeten zorgen voor passende woonruimte. Op dit moment bepaalt de Rijksoverheid hoeveel statushouders per gemeente een plek moeten krijgen.
De gemeente Almere heeft haar doelstellingen op het gebied van huisvesting van statushouders de afgelopen jaren gehaald. Eerder dit jaar werd bekend dat Almere de landelijke doelstelling beter realiseert dan andere Flevolandse gemeenten. De gemeente heeft meer statushouders een woning aangeboden dan volgens de landelijke norm nodig is. In andere Flevolandse gemeenten liepen juist de tekorten op.
Voorrang voor statushouders
Het is voor gemeenten onzeker hoe de toekomstige verdeling van statushouders eruit zal zien. Woningcorporaties in Almere uiten hun zorgen over een wetsvoorstel van minister Mona Keijzer, dat voorrang voor statushouders op sociale huurwoningen verbiedt. Nu mogen gemeenten nog zelf bepalen of statushouders voorrang krijgen op een sociale huurwoning. De gemeente Almere geeft die voorrang bijvoorbeeld aan statushouders, maar ook aan mensen die uit een gewelddadige relatie komen.
Almeerse woningcorporaties vrezen dat het verbod op voorrang voor statushouders hen in een onzekere positie plaatst. Statushouders hebben vaak geen netwerk, een korte inschrijftijd en geen stabiel inkomen, waardoor het moeilijk voor hen is om een woning te vinden.
Een strenger asielbeleid
Daarnaast heeft de ministerraad op 7 maart ingestemd met de Asielnoodmaatregelenwet en de Tweestatusstelselwet van minister Marjolein Faber. Deze wetten beogen een strenger asielbeleid door onder andere permanente verblijfsvergunningen af te schaffen, de geldigheidsduur van asielvergunningen te beperken tot drie jaar en strengere voorwaarden te stellen aan gezinshereniging.
Volgens minister Faber zullen de nieuwe wetten positieve gevolgen hebben voor onder andere de druk op de huisvesting: “Dit kabinet koerst op het strengste asielregime en de strengste toelatingseisen ooit. Het kabinet verwacht dat deze maatregelen bijdragen aan vermindering van de instroom en tevens een positief effect hebben op terugkeer. Daarbij gaat het om vreemdelingen die geen recht hebben op verblijf en vreemdelingen die terug kunnen wanneer de veiligheidssituatie in hun land van herkomst verbetert. Door minder instroom en meer terugkeer neemt ook de druk af op de asielopvang en de asielketen, en daarmee de druk op huisvesting, zorg en onderwijs.”
