Architecten moeten gebouwen bedenken die functioneren, maar of ze ook mooi moeten zijn? Nee hoor, het draait om karakter, volgens toparchitect Liesbeth van der Pol. De Kunstlinie omarmde dat idee en nu hangen Van der Pols aquarellen, schetsen die ze normaal gesproken maakt voor een ontwerp, onder de tentoonstellingsnaam ‘Karakter’ in de Kunstlinie. Ook brengt de culturele instelling er een boek over uit, en kun je leren schilderen van Liesbeth van der Pol.
Meestal zie je bij een tentoonstelling van architectenwereld grote afbeeldingen van gebouwen, maar dat was niet helemaal de smaak van Van der Pol: “Als je een standaard architectuurtentoonstelling maakt, dan zijn er enorm groot opgeblazen foto’s van gebouwen te zien. Dan wordt het zo’n egodocument (Van der Pol trekt een vies gezicht). Toen bedachten mijn medewerkers en ik: het is eigenlijk veel leuker om die aquarelschetsen te laten zien. Ook de mislukkingen, de schetsen die het niet geworden zijn. Daar heb ik er honderden van gemaakt. Toen we dat eenmaal bij elkaar hadden, vond ik het makkelijker om de tentoonstelling te maken.”
Van foutje tot idee
Ook is het niet de standaard architectenwerkwijze om via aquarellen te komen. Waarom doet Van der Pol het dan? “Het is los en spontaan. Als je aquarellen schildert belandt er wel eens een vlekje op een plek waar je die niet zo snel verwacht. Daardoor kom ik dan weer op nieuwe ideeën.” En die ideeën leiden dan uiteindelijk weer tot een gebouw met karakter, zoals het vernieuwde gedeelte van het Scheepvaartmuseum in Amsterdam en de Rooie Donders in Almere Buiten.
Almere uit het niets
Wat vindt Van der Pol eigenlijk van de rest van de Almeerse architectuur? “Almere is een nieuwe, unieke stad, met veel verschillende woningtypes vanwege veel verschillende ondergronden. Dat spreekt me wel aan. Wat ik wel jammer vind is dat de hoogbouw niet zo onderscheidend is. Met de Rooie Donders wilde ik Almere neerzetten als de polderstad die het is. Het is nu een smeltkroes van vele verschillen en dat is ook fantastisch, maar ik vind dat Almere er meer trots op mag zijn dat het een polderstad is, echt een stad die uit het niks is opgetrokken. Dat mag wel meer gezien worden.”
Stemming bepaalt soms
Hoewel de architecte al een indrukwekkende carrière doorliep – ze won ook grote landelijke prijzen en was Rijksbouwmeester – heeft ook zij af en toe haar moeilijkere momenten. Ze deinst er niet voor terug die ook te laten zien in ‘Karakter’. Van der Pol: “Om te beginnen zijn de aquarellen het bewijs van mislukking, want ze haalden het niet allemaal voor het uiteindelijke gebouw. Dat hoort erbij, soms zijn er heel veel dingen die je als architect bedenkt of maakt, maar die niet goed genoeg zijn. Verder heb ik ook wel neerslachtige periodes gehad. Dan zie je meer sombere kleuren in de aquarellen. Ik denk dat ook dat erbij hoort als creatief persoon, dat je sterke pieken en dalen kunt hebben. Meestal willen we alleen de pieken laten zien, maar ik vind: de dalen kun je niet weglaten.”
Dip en creatief
Behalve dat de architecte een inkijkje geeft in haar successen én kwetsbaarheid wil ze nog iets anders met de collectie: “Ik wil laten zien dat schilderen ook heel leuk is, dat het louterend kan werken. Dat gebeurde ook bij mij toen ik in een dip zat. Vaak denk je als architect dat je dan niet meer creatief kunt zijn, maar dat kan dus zeker wel.”
Maar de lessen draaien niet alleen om plezier: “Ik hoop ook dat deelnemers er leren wat goede architectuur is. Dat ze na de workshop niet alleen een gebouw mooi of lelijk vinden, maar ook nadenken over wat de architect wil dat je erin ziet. Ik wil dat ook graag aan de workshop-deelnemers meegeven.”
